VỚI BIDEN – CƠ HỘI NGÀN NĂM CÓ MỘT CHO TẬP
” … nhà phân tích James R. Gorrie – tác giả của “Cuộc khủng hoảng Trung Quốc” – cho rằng chính quyền Biden đã gửi nhiều thông điệp hỗn hợp tới Bắc Kinh và Đài Bắc, nhưng không có điều gì thực sự có tác dụng… Trước thái độ yếu ớt và “thân thiện” với chính quyền Trung Quốc của ông Biden, tư thế của Hoa Kỳ đối với Đài Loan là “vô định hình”, và điều này đe dọa vị thế dẫn đầu toàn cầu của Hoa Kỳ.”
Một hiệu ứng domino toàn cầu bắt nguồn từ việc Bắc Kinh xâm lược Đài Loan, dưới ‘sự cho phép’ của chính quyền Biden?
NTD VIỆT NAM/ THE EPOCH TIMES by James R. Gorrie – January 27, 2021
Tâm Minh • 07:38, 20/02/21
Chính quyền Biden đã gửi nhiều thông điệp hỗn hợp tới Bắc Kinh và Đài Bắc, nhưng không có điều gì thực sự có tác dụng… Trước thái độ yếu ớt và “thân thiện” với chính quyền Trung Quốc của ông Biden, tư thế của Hoa Kỳ đối với Đài Loan là “vô định hình”, và điều này đe dọa vị thế dẫn đầu toàn cầu của Hoa Kỳ.
Trong tuần đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống Biden, chính quyền Trung Quốc đã xâm phạm không phận Đài Loan nhiều lần, với số lượng kỷ lục các máy bay ném bom và máy bay chiến đấu. Mục đích rõ ràng là đe dọa Đài Loan và cho thấy rằng quốc đảo này đang đơn độc chống lại Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Việc Hong Kong rơi vào tay chính quyền này cách đây chưa đầy một năm – đã đưa đến bối cảnh không thể nhầm lẫn đằng sau các chiến thuật đe dọa hiện nay của Bắc Kinh.
Liệu Hoa Kỳ sẽ đáp trả?
Nếu ĐCSTQ lo sợ Tổng thống đương nhiệm Joe Biden tiếp tục chính sách của chính quyền Trump – chống lại sự bành trướng của Trung Quốc nói chung và sự đe dọa của Bắc Kinh đối với Đài Loan nói riêng, thì có lẽ họ đã “không dám” có biểu hiện “kỳ lạ” như thế.
Vì vậy, nếu chính quyền Biden có bất kỳ kế hoạch nào để thúc ép ĐCSTQ duy trì hiện trạng đối với Đài Loan, thì đây phải là lúc để làm điều đó.
Các hàng không mẫu hạm Hoa Kỳ Theodore Roosevelt và đội hình chiến đấu của nó đang hoạt động trên Biển Đông vì tự do hàng hải Operation (FONOP). Sức mạnh hải quân Hoa Kỳ trong khu vực này không phải là một kết luận có thể bỏ qua. Hải quân Hoa Kỳ hiện diện trên nhiều đại dương. Rốt cuộc thì, chính sách và ý chí là nhân tố quyết định về ảnh hưởng quân sự của một cường quốc trên thế giới, chứ không phải là hỏa lực đơn thuần.
Và đúng vậy, Hoa Kỳ có thể tiếp tục vũ trang cho Đài Loan, nhưng không đủ để thay đổi cán cân quyền lực giữa ĐCSTQ và Đài Loan. Trang bị vũ khí cho họ là một điều có thể gây khó chịu cho chính quyền Trung Quốc, nhưng không phải là một yếu tố thay đổi cuộc chơi chiến lược.
Điều then chốt là, không hề có sự bác bỏ chính thức nào của Hoa Kỳ liên quan đến hành vi của ĐCSTQ đối với Đài Loan. Điều đó tự nó đã gửi đi “thông điệp” đến chính quyền Trung Quốc và các đối thủ khác của Mỹ.
Có vẻ như không có khả năng là chính quyền Biden đang mong muốn và hy vọng rằng ĐCSTQ chậm chân trong việc thực hiện các nước đi của mình chống lại đảo quốc nhỏ bé này. Điều này là để tránh một thách thức bất lợi về mặt chính trị đối với quyền lực của Hoa Kỳ trong khu vực, và đối với vị thế của tổng thống mới đắc cử của Hoa Kỳ.
Sự yếu đuối làm tăng tốc sự bất ổn
Mặc dù chính quyền Biden mong muốn được “yên ổn”, điều ngược lại dường như có thể xảy ra. Sự im lặng và yếu đuối của Tổng thống Biden thực tế đang mời gọi điều đó.
Chính quyền Trung Quốc đã phản đối việc Hoa Kỳ có mặt trong khu vực, tuyên bố rằng sự hiện diện của hải quân Hoa Kỳ đang gây bất ổn cho khu vực Biển Đông.
Tất nhiên, đó là một tuyên bố sai lầm.
Sự thống trị về quân sự và thương mại của Hoa Kỳ đã giữ cho khu vực phần lớn ổn định kể từ khi Thế chiến thứ II kết thúc. Quyền chủ trì của Hoa Kỳ đã đảm bảo được “sự nguyên trạng” của khu vực, và “ghìm cương” sự bành trướng của chính quyền Trung Quốc.
Việc làm mất ổn định khu vực này chính xác là những gì ĐCSTQ muốn, đặc biệt là đối với Đài Loan. Chắc chắn, Bắc Kinh sẽ thích một chiến thắng “trong sạch” và không đổ máu trước Đài Loan. Và nếu không có sự chủ trì và hỗ trợ của Hoa Kỳ, thì ngay cả với máy bay, xe tăng, tên lửa… của Hoa Kỳ, Đài Loan sẽ không thể ngăn chặn “thất bại không thể tránh khỏi” – trong nỗ lực xâm lược và chinh phục của ĐCSTQ.
Tái liên kết chiến lược ở Châu Á Thái Bình Dương?
Từ góc độ chiến lược, ĐCSTQ tìm cách thay đổi hiện trạng một cách căn bản bằng cách làm suy yếu quyền lực và ảnh hưởng của Hoa Kỳ trong khu vực và trên toàn thế giới. Sau đó, sẽ xuất hiện một sự tái liên kết chiến lược – tách khỏi Washington và hướng tới Bắc Kinh.
Từ quan điểm đó, có vẻ như Bắc Kinh đang chuẩn bị cơ sở chính trị và chiến lược cho giai đoạn tiếp theo trong kế hoạch của họ để thiết lập một kỷ nguyên mới ở khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Kỷ nguyên đó đã bắt đầu với việc quân sự hóa Biển Đông dưới thời chính quyền Obama, và tiến triển vào năm 2020 với sự tàn phá nền dân chủ Hong Kong dưới vỏ bọc của một đại dịch toàn cầu.
Đó cũng không chỉ là suy đoán. Vì chính quyền Trung Quốc luôn muốn có được cả Hong Kong và Đài Loan – như là một phần trong kế hoạch an ninh chính thức của mình trong ngắn hạn. Hoàn toàn không có lý do gì để tin rằng Bắc Kinh sẽ chậm lại trong các kế hoạch của mình, khi hiện giờ ”đối thủ của ông Tập” – cựu Tổng thống Donald Trump đã mất quyền lực.
Trên thực tế, với rất nhiều thứ thu được từ kế hoạch này, họ có thể đẩy nhanh tiến độ của mình.
Hiệu ứng Domino Đài Loan
Việc đánh chiếm Đài Loan sẽ có tác động lớn hơn nhiều đến khu vực so với việc ĐCSTQ chiếm Hong Kong. Không chỉ chủ quyền, quyền tự do và công nghệ vi mạch tiên tiến của Đài Loan sẽ bị mất vào tay chính quyền Trung Quốc, mà uy tín quốc phòng của Hoa Kỳ sẽ bị ảnh hưởng trong toàn khu vực, nếu không muốn nói là trên toàn thế giới.
Chẳng hạn như Philippines, Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ đánh giá các cam kết quốc phòng của Hoa Kỳ như thế nào, nếu ĐCSTQ có thể dễ dàng “nuốt chửng” Đài Loan?
Câu trả lời là ảnh hưởng của Hoa Kỳ trong khu vực sẽ được coi là không đáng tin cậy. Nhật Bản và có lẽ cả Hàn Quốc có thể có xu hướng phát triển một biện pháp hạt nhân của riêng họ – để chống lại sự bành trướng của Trung Quốc. Mặt khác, Philippines có thể quyết định tách khỏi Hoa Kỳ và cố gắng có được một thỏa thuận với chế độ Trung Quốc.
Liệu Úc và New Zealand có nghĩ đến việc hạ cấp quan hệ của họ với Hoa Kỳ và cố gắng tạo hòa bình riêng biệt với ĐCSTQ?
Tất cả các kịch bản này là những khả năng chắc chắn. Dấu ấn chiến lược và khu vực của Bắc Kinh có thể mở rộng khá nhanh chóng, với bước nhảy vọt về tầm ảnh hưởng toàn cầu của nước này – lại được đánh đổi bằng chi phí trực tiếp của Hoa Kỳ .
Một hiệu ứng Domino toàn cầu?
Những làn sóng chấn động thậm chí có thể được cảm nhận rõ ràng ngay cả ngoài khu vực Châu Á Thái Bình Dương.
Ví dụ, ở châu Âu, các đồng minh NATO có thể coi cam kết quốc phòng của Hoa Kỳ – bảo vệ họ trước sự hiếu chiến của Nga – là bất lực. Nếu không có sự đảm bảo quốc phòng đáng tin cậy của Hoa Kỳ, khả năng gắn kết hành động của NATO sẽ bị tổn hại nghiêm trọng. Một cấu trúc liên minh châu Âu mới có khả năng thay thế nó.
Ở Trung Đông, đặc biệt đối với Nga, Iran và Syria, liệu có chế độ nào trong số đó lo sợ sự trả đũa từ chính quyền Biden – khi họ phát động các cuộc tấn công chống lại Israel hoặc đi ngược lại lợi ích của Hoa Kỳ trong khu vực, như dưới thời cựu Tổng thống Trump?
Câu hỏi là tại sao họ phải sợ? Vì một khi Biden từng là một phần của chính quyền Obama – vốn đã dẫn đường cho Nga vào Syria và tài trợ cho chủ nghĩa khủng bố nhà nước Iran.
Và liệu các hiệp ước hòa bình gần đây giữa Israel và các quốc gia Hồi giáo có được duy trì không? Điều đó cũng không chắc chắn.
Dưới một chính quyền yếu ớt và thân thiện với ĐCSTQ dưới thời Biden, tư thế của Hoa Kỳ đối với Đài Loan là “vô định hình”, và điều này đe dọa vị thế dẫn đầu toàn cầu của Hoa Kỳ.
Liệu chính quyền Biden có ý thức được rằng chính sách đối với Đài Loan quan trọng như thế nào không?
ĐCSTQ chắc chắn sẽ “nắn gân” chúng ta về điều đó.
Có lẽ họ đang làm rồi…
Tác giả: James R. Gorrie là tác giả của “Cuộc khủng hoảng Trung Quốc” (Wiley, 2013) và viết trên blog của mình, TheBananaRepublican.com. Ông ấy có trụ sở tại Nam California.
Quan điểm được trình bày trong bài viết này là ý kiến của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.
Chính quyền Trung Quốc đối mặt với lựa chọn định mệnh: Có chiếm Đài Loan hay không?
NTD VIỆT NAM/ The Economist by Chaguan – Feb 20th 2021
Thiện Nhân • 12:43, 23/02/21
Sự vươn lên của chính quyền Trung Quốc liên quan đến một số quyết định “mang tính định mệnh” của Chủ tịch Tập Cận Bình. Không gì quan trọng hơn việc “liệu có nên tấn công Đài Loan hay không” – để đưa hòn đảo dân chủ, “thân phương Tây” với 24 triệu dân này – nằm dưới sự kiểm soát của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Đối với chính quyền Trung Quốc, việc chinh phục quốc đảo Đài Loan là một “sứ mệnh thiêng liêng”.
Nếu một ngày nào đó, một chiếc xe limousine bọc thép chở ông Tập đi “chinh phục” các con phố ở thủ đô Đài Bắc, ông sẽ ghi danh cùng những nhà độc tài khác, sẽ tham gia cùng Mao Trạch Đông với tư cách là người đồng chiến thắng trong cuộc nội chiến Trung Quốc – vốn bị bỏ dở vào năm 1949 khi Quốc dân đảng rời bỏ Trung Quốc và lập quốc tại Đài Loan.
Có lẽ ông Tập sẽ đi xe qua những con phố Đài Bắc vẫn còn bị lửa thiêu đốt, nhuốm đầy máu và vắng bóng những người dân Đài Loan bình thường – bởi lệnh thiết quân luật. Cuộc chinh phục Đài Loan có thể đánh dấu sự nâng tầm của Trung Quốc lên hàng các cường quốc độc tài hùng mạnh – đến mức không một quốc gia nào dám thách thức mong muốn của họ.
Liệu Mỹ có ngăn cản ông Tập chiếm Đài Loan?
Nếu ông Tập ra lệnh cho Quân đội Giải phóng Nhân dân chiếm Đài Loan, quyết định của ông sẽ được định hình bởi một phán đoán trên hết: Liệu Mỹ có thể ngăn cản ông không?
Trong 71 năm, sự tồn tại của Đài Loan với tư cách là một hòn đảo tự trị đã dựa vào khả năng ngăn chặn sự xâm lược từ Trung Quốc của Mỹ. Đúng như vậy, Đài Loan có lẽ được yên bình do Trung Quốc muốn các trò chơi khác để có thể tránh được cuộc chiến “có thể có” với Hoa Kỳ.
Kể từ thời Đặng Tiểu Bình, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã ràng buộc Đài Loan với đại lục về mặt kinh tế. Họ cũng đã cố gắng thu hút công chúng Đài Loan bằng những lời hứa về quyền tự chủ, nếu quốc đảo này chấp nhận sự cai trị từ Bắc Kinh, theo tiêu chuẩn “một quốc gia, hai chế độ”.
Năm ngoái, khái niệm đó đã bị phá vỡ bởi sự phá hủy các quyền tự do công dân ở Hong Kong, một lãnh thổ được đưa ra những lời hứa tương tự. Nhưng Trung Quốc đang mất kiên nhẫn với việc “tái thống nhất hòa bình”, và những tính toán lạnh lùng luôn có ý nghĩa hơn. Về cơ bản, Trung Quốc đã tạm dừng tay vì sợ rằng quân đội Đài Loan sẽ cầm cự cho đến khi lực lượng cứu hộ Mỹ đến.
Tổng thống Joe Biden và các trợ lý chính sách đối ngoại của ông đã biết đến vai trò trung tâm của nước Mỹ đối với thế trận này. Đó là lý do tại sao, vào ngày thứ tư sau lễ nhậm chức của chính quyền Biden, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã khiển trách Trung Quốc về các nỗ lực quân sự, kinh tế và ngoại giao nhằm đe dọa Đài Loan, đồng thời tuyên bố cam kết của Mỹ đối với hòn đảo này là “vững chắc như đá”.
Tuy nhiên, nhà phân tích James R. Gorrie – tác giả của “Cuộc khủng hoảng Trung Quốc” – cho rằng chính quyền Biden đã gửi nhiều thông điệp hỗn hợp tới Bắc Kinh và Đài Bắc, nhưng không có điều gì thực sự có tác dụng… Trước thái độ yếu ớt và “thân thiện” với chính quyền Trung Quốc của ông Biden, tư thế của Hoa Kỳ đối với Đài Loan là “vô định hình”, và điều này đe dọa vị thế dẫn đầu toàn cầu của Hoa Kỳ.
Trên thực tế, khả năng của Mỹ trong việc ngăn chặn một cuộc xâm lược Đài Loan – đang suy sụp. Lý do chính là sự theo đuổi của Trung Quốc đối với các loại vũ khí và kỹ năng tiên tiến cần thiết để ngăn chặn các lực lượng Mỹ trong hơn 20 năm qua. Một yếu tố khác là ý thức về vận mệnh lịch sử của ông Tập, và việc ông sử dụng chủ nghĩa dân tộc dân túy để củng cố quyền lực của mình – mặc dù chủ nghĩa dân tộc cũng làm tăng “cái giá phải trả” của một cuộc tấn công thất bại.
Trong một số diễn đàn, các học giả Mỹ và các quan chức cấp cao nghỉ hưu – đã ca ngợi chính quyền cựu Tổng thống Trump vì đã thông qua việc bán hơn 17 tỷ USD vũ khí cho Đài Loan.
Một số học giả-nhà ngoại giao, chẳng hạn như Richard Haass của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, đã thúc giục Mỹ chấm dứt chính sách “mơ hồ chiến lược” – không đưa ra các cam kết rõ ràng để đáp trả các hành động gây hấn của Bắc Kinh chống lại Đài Loan.
Bonnie Glaser, chuyên gia về an ninh Trung Quốc và Đài Loan tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, một tổ chức tư vấn ở Washington, nói rằng chính quyền Biden đang tỏ ra kiên quyết khi nói về Trung Quốc và Đài Loan, vì họ “rất lo lắng về tiềm năng xảy ra những tai nạn và tính toán sai lầm”.
Robert Blackwill, cựu trợ lý an ninh quốc gia của chính quyền George W. Bush và là đồng tác giả của bài báo “Hoa Kỳ, Trung Quốc và Đài Loan: Chiến lược ngăn chặn chiến tranh” – mong muốn Mỹ tạo ra “khả năng răn đe kinh tế địa lý đáng tin cậy”, cũng như củng cố loại hình quân sự.
Ông nói rằng Mỹ và các đồng minh như Nhật Bản nên làm rõ rằng Trung Quốc sẽ bị trục xuất khỏi các hệ thống tài chính và thương mại dựa trên đồng đô-la-Mỹ nếu nước này tấn công Đài Loan.
Ông Blackwill nói rằng nếu các lãnh đạo Trung Quốc thúc giục chiến tranh, “chúng tôi muốn các cường quốc kinh tế đồng minh” nói rõ cho họ về cái giá phải trả.
Người châu Á sẽ nhớ nước Mỹ nếu họ ‘rời đi’
Phần khó nhất của việc ngăn chặn Trung Quốc bao gồm việc xây dựng các liên minh vững mạnh sẵn sàng thách thức sự xâm lược của chính quyền này.
Sự tồn vong của Tây Berlin trong cuộc Chiến Tranh Lạnh được coi là vì lợi ích quốc gia quan trọng của Mỹ và các đồng minh khối Nato. Nhưng điều quan trọng là Liên Xô là một “con thiêu thân kinh tế” trong thời điểm đó.
Ngày nay, không có sự đồng thuận nào giữa các đồng minh khu vực của Mỹ – cho rằng sự sống còn của Đài Loan là lợi ích quan trọng, khi mà điều đó có thể khiến Trung Quốc – thường là đối tác thương mại lớn nhất của họ – tức giận.
Trong khi đó, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đang cố gắng giảm bớt “tính dễ bị tổn thương của đất nước” trước sức ép kinh tế bên ngoài. Trong một bài báo hồi tháng 5 năm ngoái, Qiao Liang, một thiếu tướng không quân đã nghỉ hưu, dự đoán rằng trong cuộc chiến tranh giành Đài Loan, Mỹ và các đồng minh sẽ chặn các tuyến đường biển – đối với hàng hóa xuất nhập khẩu của Trung Quốc, đồng thời cắt giảm khả năng tiếp cận thị trường vốn của Trung Quốc.
Tướng Qiao xác nhận các động thái của ông Tập nhằm giảm sự phụ thuộc của Trung Quốc vào nhu cầu kinh tế từ phần còn lại của thế giới. Ông nói thêm rằng mấu chốt của vấn đề đánh chiếm Đài Loan – sẽ là kết quả của cuộc cạnh tranh sức mạnh của Trung Quốc và Mỹ.
Đối với chế độ Trung Quốc, việc khôi phục Đài Loan không chỉ là một nhiệm vụ quốc gia thiêng liêng. Sự hoàn thành của việc này cũng sẽ báo hiệu rằng vai trò lãnh đạo toàn cầu của Mỹ sắp kết thúc.
Nếu Trung Quốc tin rằng họ có thể hoàn thành nhiệm vụ với chi phí có thể chấp nhận được, họ sẽ hành động…
Thiện Nhân
Theo The Economist
Liên quan:
