THÔNG CÁO BÁO CHÍ
Thông cáo khẩn
Ngày 11/03/2020: Việc vi phạm quyền của người bị giam giữ trước khi xét xử ở Việt Nam trở thành tâm điểm ngày nay với công bố nghiên cứu của Safeguard Defenders mang tên “Cưỡng bức trước camera: Thú tội trên truyền hình ở Việt Nam.” Báo cáo này là nghiên cứu đầu tiên về việc chế độ cộng sản Việt Nam thực hành ép buộc người đang bị giam giữ để điều tra về cáo buộc hình sự phải thú tội và sau đó phát lời thú tội này trên truyền hình. Hành động ép buộc thú tội rồi phát trên truyền hình vi phạm các nghĩa vụ của Việt Nam theo luật quốc tế mà chế độ đã ký kết.
Cưỡng bức trước camera cung cấp thông tin về tình trạng nhà cầm quyền Việt Nam thường xuyên phát các lời thú tội thu được từ việc ép buộc người đang bị giam giữ trước khi xét xử trên hệ thống truyền hình địa phương hoặc Đài truyền hình trung ương VTV. Báo cáo đã thu thập và phân tích hơn một chục chương trình phát sóng truyền hình lời lời thú tội của nhiều người bảo vệ quyền bao gồm một số luật sư có tiếng tăm, nhà báo công dân và người nông dân, và hai cá nhân nghi can trong một vụ án tham nhũng và một vụ án giết người. Phỏng vấn với một số nạn nhân cho thấy cách cảnh sát thao túng hoặc đạo diễn lời thú tội trước máy quay, lừa hoặc ép buộc họ hợp tác và cách những người bị giam giữ bị từ chối tiếp cận với luật sư.
Việt Nam từ lâu đã bị lu mờ bởi Trung Quốc, một quốc gia độc tài khác sử dụng những lời thú tội bị ép buộc để phát trên truyền hình nhằm bóp nghẹt bất đồng chính kiến, cô lập những người bảo vệ quyền và phản bác sự chỉ trích của cộng đồng quốc tế. Chúng tôi đã sử dụng báo cáo đầu tiên của mình công bố năm 2018 mang tên Scripted and Staged: Behind the Scenes of China’s Forced Televised Confession về tình trạng ép buộc thú tội và phát trên truyền hinh ở Trung Quốc để so sánh thực tiễn ở hai quốc gia cộng sản. Giống như ở Trung Quốc, các nạn nhân Việt Nam (bị buộc) thú nhận hành động chống Nhà nước và cảm ơn chính quyền đã cho họ thấy lỗi của họ nhưng nói chung các chương trình phát sóng được sản xuất đơn giản hơn, không tinh vi như các chương trình của Trung Cộng.
Một sự phát triển đáng lo ngại gần đây cho thấy Việt Nam đang sao chép một số mánh khóe của Trung Quốc- bao gồm cả lời thú tội của một cựu quan chức nhà nước đã bị bắt cóc từ Đức vào năm 2017 và buộc phải nói rằng anh ta đã tự nguyện trở về để đầu thú, phát sóng lời thú tội của người nước ngoài đầu tiên vào năm 2018, và trường hợp gần đây nhất vào tháng 1 năm 2020 khi 4 người nông dân đấu tranh để ngăn chặn nhà cầm quyền cưỡng chế đất nông nghiệp của họ bị buộc nhận tội trước máy quay. Kỹ thuật sản xuất của các chương trình thú tội cũng được cải thiện rõ rệt.
Phát sóng trên truyền hình những lời thú tội thu được bằng cách ép buộc không chỉ vi phạm luật pháp của Việt Nam về quyền tiếp cận luật sư, xét xử công bằng và quyền được bảo vệ chống tra tấn-tự buộc tội, nhà cầm quyền Việt Nam còn vi phạm các nghĩa vụ của mình với tư cách là thành viên của các hiệp ước nhân quyền quốc tế bao gồm Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị và các biện pháp bảo vệ tư pháp khác.
Safeguard Defenders kêu gọi chính phủ Việt Nam tuân thủ trách nhiệm của mình với tư cách là quốc gia đã ký kết Công ước Quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị và Công ước của Liên Hợp quốc về Chống tra tấn, và tuân thủ luật pháp của chính Việt Nam bằng cách ngay lập tức cấm việc cưỡng bức người đang bị giam giữ nhận tội rồi phát trên truyền hình. Thay vào đó, người đang bị giam giữ cần được bảo vệ theo đúng quy trình và quy định của luật pháp.
Đọc hoặc tải báo cáo tại đây:
Liên hệ
Tiếng Anh, Trung: Nếu quý vị muốn biết thêm thông tin, kể cả tiếp cận với nạn nhân hoặc cần hình ảnh sử dụng trong báo cáo, xin liên hệ theo email [email protected] hoặc giao tiếp bảo mật
Signal +886 908 413 307.
Tiếng Việt: liên hệ theo email [email protected], hoặc giao tiếp bảo mật Signal và Telegram theo số: +84 948 736 786
Xem thêm:
Việt Nam học theo Trung Quốc thủ thuật buộc thú tội trên truyền hình!
Diễm Thi, RFA
2020-03-11
Diễm Thi, RFA
2020-03-11
Ảnh bìa báo cáo việc ép thú tội trên truyền hình ở Việt Nam. RFA
Việt Nam học theo Trung Quốc thủ thuật buộc thú tội trên truyền hình! 00:00/08:12
Ngày 11 tháng 3 năm 2020, Safeguard Defenders, một tổ chức chuyên theo dõi tình hình nhân quyền trên thế giới, công bố báo cáo có tựa “Cưỡng bức trước camera: Việt Nam buộc người bị bắt thú tội trên truyền hình như thế nào?”
RFA có cuộc phỏng vấn ngắn ông Vũ Quốc Ngữ, Giám đốc tổ chức Defend the Defenders, cũng là người tham gia cộng tác thực hiện báo cáo này.
Diễm Thi: Xin ông cho biết mục đích của Tổ chức Safeguard Defenders khi công bố báo cáo này?
Vũ Quốc Ngữ: Mục đích là nêu lên hiện trạng nhân quyền Việt Nam, trong đó có việc cưỡng bức thú tội bằng cách quay phim và đưa hình ảnh cưỡng bức thú tội lên truyền hình Việt Nam.
Báo cáo này cho thế giới thấy họ đang bỏ qua sự lạm dụng nhân quyền ở Việt Nam. Tổ chức Safeguard Defenders muốn nâng cao sự chú ý của quốc tế trong vấn đề này và kêu gọi Hà Nội chấm dứt ngay sự việc đó. Yêu cầu Hà Nội tuân thủ luật pháp của chính mình cũng như những cam kết quốc tế mà Việt Nam đã ký kết.
Báo cáo này cho thấy tình trạng nhân quyền ở Việt Nam tốt hơn ở Trung Quốc một chút
Diễm Thi: Xin ông nêu những điểm chính của bản báo cáo này?
Vũ Quốc Ngữ: Những điểm chính của báo cáo bao gồm việc thu thập những trường hợp bị ép buộc thú tội rồi đưa lên truyền hình. Trong đó có 12 nạn nhân nam và 4 nạn nhân nữ. 14 người trong đó là những người đấu tranh cho nhân quyền và 2 người là tội phạm hình sự.
Sau khi phân tích những chương trình truyền hình đó, tổ chức Safeguard Defenders có thực hiện phỏng vấn 3 nạn nhân. Sau đó vẽ ra bức tranh toàn cảnh và đưa ra kết luận về sự vi phạm nhân quyền này của Việt Nam.
Diễm Thi: Safeguard Defenders sử dụng thông tin/nguồn tin từ đâu để viết báo cáo này, thưa ông?
Vũ Quốc Ngữ: Nguồn tin chúng tôi có được bao gồm những video thú tội công bố trên truyền hình trung ương hoặc địa phương; những trang của dư luận viên; trang thông tin chống phản động…
Những video clips mà công an Việt Nam thực hiện rồi bằng cách này hay cách khác đưa lên những trang đó.
Chúng tôi phỏng vấn những nạn nhân như Luật sư lê Công Định, Luật sư Nguyễn Văn Đài, William Nguyễn – Người tham gia biểu tình ở Sài Gòn ngày 10 tháng 6 năm 2018 bị bắt và được trả tự do sau đó 1 tháng.
Diễm Thi:Qua việc ép thú tội trên truyền hình, Hà Nội vi phạm gì về luật quốc tế cũng như luật Việt Nam?
Vũ Quốc Ngữ: Những hành động của Việt Nam vi phạm rất nhiều điều luật. Thứ nhất là vi phạm ngay luật pháp của Việt Nam. Vi phạm Điều 374 BLHS năm 2015. Điều này quy định:
Người nào trong hoạt động tố tụng mà sử dụng thủ đoạn trái pháp luật ép buộc người bị lấy lời khai, hỏi cung phải khai ra thông tin liên quan đến vụ án, vụ việc, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Một số trường hợp lên đến 7 năm tù.
Vi phạm Quyền được im lặng. Người ta có quyền trình bày lời khai, trình bày ý kiến, không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội.
Rất nhiều Điều của BLHS và Bộ luật tố tụng hình sự họ vi phạm.
Việc đưa lên truyền hình những lời thú tội cũng vi phạm Luật báo chí. Luật này quy định phải cung cấp thông tin trung thực về tình hình đất nước và thế giới.
Cấm cung cấp thông tin sai sự thật, xuyên tạc hoặc vu khống, xúc phạm uy tín, danh dự của cơ quan, tổ chức, cá nhân hoặc quy kết tội danh khi chưa có bản án.
Còn về luật nhân quyền quốc tế mà Việt Nam ký kết tham gia thì họ vi phạm Điều 11 của Tuyên ngôn Nhân quyền phổ quát. Điều này quy định: Bị cáo về một tội hình sự được suy đoán là vô tội cho đến khi có đủ bằng chứng phạm pháp trong một phiên xử công khai với đầy đủ bảo đảm cần thiết cho quyền biện hộ.
Hà Nội cũng vi phạm Điều 14 công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị.
Diễm Thi: Theo ông, việc công bố báo cáo này giúp gì cho những người đang bị tạm giam, tạm giữ?
Vũ Quốc Ngữ: Tôi nghĩ rằng với những người đang bị tạm giam tạm giữ thì kênh thông tin duy nhất của họ với thế giới bên ngoài là luật sư. Cũng có thể là người nhà nếu họ được gặp. Họ không có điều kiện để đọc báo cáo.
Luật sư và người nhà có thể đọc báo cáo và cho họ lời khuyên hữu ích là những lời thú tội của họ nếu có là không hợp pháp.
Khi báo cáo này công bố ra thì các tổ chức nhân quyền quốc tế, các cơ chế nhân quyền của Liên Hiệp Quốc hoặc các NGO cũng biết. Đây là báo cáo đầu tiên về dạng này ở Việt Nam. Chúng ta cần có một tiếng nói để áp lực lên chế độ cộng sản Việt Nam phải tuân thủ luật pháp của chính họ và những công ước quốc tế mà họ cam kết tham gia.
Báo cáo này cũng có ích cho những người còn đang ở bên ngoài mà chúng tôi gọi là ‘những tù nhân tương lai’. Để họ biết rằng những việc làm như thế là bất hợp pháp và họ có thể tránh.
Diễm Thi: Ông có muốn chia sẻ gì thêm về báo cáo này hay không?
Vũ Quốc Ngữ: Tôi nghĩ đây là một báo cáo quan trọng. Báo cáo này được gửi lên nhiều cơ chế nhân quyền của Liên Hiệp Quốc và các NGO quốc tế cũng như Việt Nam. Chúng tôi cũng mong rằng các nhà hoạt động ở Việt Nam phổ biến rộng rãi trên mạng xã hội để nhiều người biết. Báo cáo cho thấy lực lượng công an Việt Nam áp dụng một số thủ thuật của công an Trung Quốc.
Việc ép thú tội trên truyền hình được thực hiện ở Trung Quốc từ thập niên 90 và ở Việt Nam từ năm 2007.
Diễm Thi: Cám ơn thời gian ông dành cho RFA.
