Khi nước Mỹ tỏ ra yếu ớt, bối rối, mất tập trung và với vấn đề do chính nó tự gây ra cho mình thì chỉ xảy ra những điều tồi tệ
ASIA TIMES by GRANT NEWSHAM – AUGUST 18, 2021
(Grant Newsham là thành viên nghiên cứu cấp cao tại Diễn đàn Nghiên cứu Chiến lược Nhật Bản ở Tokyo, với hơn 20 năm kinh nghiệm ở Nhật và các nơi khác của châu Á, với tư cách là nhà ngoại giao, điều hành kinh doanh và sĩ quan Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ.)
Ba Sàm lược dịch
George Orwell đã viết rằng “cách nhanh nhất để kết thúc một cuộc chiến là mất kiểm soát với nó.” Chính quyền Biden đã thử áp dụng ý tưởng đó với quy mô ở Afghanistan.
Nhưng đây là vấn đề: Thua trận hiếm khi có nghĩa là bạn bỏ lại được sự khó chịu ở sau lưng và chuyển sang những thứ bạn muốn giải quyết hơn. Thay vào đó, để bị thua trong một cuộc chiến và bạn chỉ có thể gặp phải những vấn đề khác, lớn hơn và có thể là những cuộc chiến khác nữa.
Mọi con mắt đang đổ dồn vào Afghanistan và sự sụp đổ bất ngờ của chính phủ và các lực lượng của nó – và sự tháo chạy điên cuồng của người Mỹ. Những màn tố cáo và đổ lỗi cho nhau đã bắt đầu và sẽ tiếp tục. Nhưng thứ đáng làm lúc này là xem điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, và không chỉ ở Afghanistan. Các hiệu ứng gợn sóng lan truyền từ sự kiện này sẽ xảy ra trên toàn thế giới và đáng lo ngại.
Chúng ta đã thấy điều này trước đây. Khi nước Mỹ tỏ ra yếu ớt, bối rối, mất tập trung và với vấn đề do chính nó tự gây ra cho mình thì chỉ xảy ra những điều tồi tệ.
Những cuộc chiến không thực sự kết thúc
Hãy xem xét một số điều đã xảy ra sau khi miền Nam Việt Nam rơi vào tay quân cộng sản Bắc Việt vào năm 1975 – trong khi Hoa Kỳ đứng ngoảnh mặt nhìn xa giữa lúc hàng chục nghìn người bị hành quyết, hàng trăm nghìn người bị tống vào các trại tù và cuộc di cư của ‘thuyền nhân’ dẫn đến đau khổ và chết chóc vô cùng.
Cú đánh vào uy tín và độ tin cậy của Mỹ là một điều đáng tiếc và nó khuyến khích kẻ thù của Mỹ – do Liên Xô dẫn đầu, nhưng cũng mở rộng ra các nhóm khủng bố khác nhau – khuấy động trên một số mặt trận:
+ Matxcơva tăng cường viện trợ cho quân nổi dậy cộng sản do Liên Xô hậu thuẫn ở Trung Mỹ và Mỹ Latinh. Cuối cùng, họ tiếp quản Nicaragua trong khi gia tăng bạo lực và bất ổn ở El Salvador, Colombia, Peru và những nơi khác.
+ Liên Xô đã thiết lập sự hiện diện quân sự ở vùng Sừng châu Phi và giúp củng cố sự tiếp quản của chủ nghĩa Marx trước đó ở Ethiopia, cùng với tình trạng tàn sát hàng loạt.
+ Khmer Đỏ theo chủ nghĩa Marx đã hoành hành ở Campuchia và tàn sát một phần ba dân số để tạo tiền đề cho một điều không tưởng theo chủ nghĩa Marx.
+ Người Cuba, khách hàng của Liên Xô, đã phái một lực lượng đặc nhiệm quân sự đến Angola vào mùa hè năm 1975. Và khi chính phủ Mỹ – vẫn chưa lành vết thương từ sự sụp đổ ở Việt Nam – từ chối can thiệp theo bất kỳ biện pháp thực sự nào, người Cuba đã thiết lập một chế độ thân Liên Xô, theo chủ nghĩa Marx ở đó. Đây là một mảnh ghép để dẫn đến 40 năm chế độ Robert Mugabe ở Zimbabwe, và làm mất đi bất kỳ cơ hội nào của Nam Phi cho việc phát triển đất nước theo cách nhân đạo hơn.
+ Năm 1979, Liên Xô tiến vào Afghanistan – sau một âm mưu đảo chính của những người Mác-xít vào năm 1978. Và đất nước này đã bị tàn phá kể từ đó.
+ Tuyên truyền và chiến tranh chính trị của Liên Xô – được hỗ trợ bởi những người có cảm tình với họ ở các nước phương Tây và các nơi khác – đã đóng vai trò là một động lực lớn từ thất bại của Hoa Kỳ ở Việt Nam. Đây là một vấn đề nghiêm trọng vào những năm 1980.
Tuyên truyền thậm chí còn đe dọa NATO thông qua các chiến dịch gây hấn, như chiến dịch phản đối việc triển khai Tên lửa Pershing tới châu Âu, và tuyên truyền cho rằng “bom neutron” là “bom tư bản” – chỉ phá hủy con người chứ không phải các tòa nhà.
Nhớ lại những lời kích động theo sau bộ phim truyền hình The Day After hoặc “các cuộc biểu tình vì hòa bình” ở Greenham Common. Ngay cả Jimmy Carter cũng nghĩ giải trừ vũ khí hạt nhân là ưu tiên hàng đầu – sau khi cô con gái 13 tuổi của ông, Amy, đã nói với ông như vậy.
+ Việt Nam như động lực cổ vũ thêm cho các nhóm khủng bố chống phương Tây khác – chẳng hạn như băng đảng Baader-Meinhof ở Đức và Lữ đoàn Đỏ của Ý – được KGB, Đông Đức và các cơ quan tình báo Liên Xô khác hậu thuẫn.
+ Năm 1979, Shah của Iran bị lật đổ và một chế độ Hồi giáo tàn bạo được thiết lập. Trung Đông chưa bao giờ yên bình, nhưng Iran theo đạo Hồi đã gây ra nhiều rắc rối trong 40 năm qua.
+ Trung Quốc đã hành động mau lẹ chớp lấy những vùng lãnh thổ ở Biển Đông, khi Nam Việt Nam đang sụp đổ và sau đó không được Hoa Kỳ ủng hộ, kế đến là chiếm các đảo nhỏ trong vùng biển của Philippines.
Ngoại trưởng Antony Blinken nói về sự thất thủ của Kabul, rằng “đây không phải là Sài Gòn.” Nhưng dường như ông đã có một Sài Gòn khác trong tâm trí. Rất ít người đồng ý với ông ấy.
Điều gì sẽ xảy ra với Kabul đã thất thủ?
Tất nhiên, nó sẽ đủ tệ hại ở Afghanistan. Hoa Kỳ gần đây đã treo một lá cờ cầu vồng ngũ sắc (lá cờ biểu trưng cho giới đồng tính LGBT) tại tòa đại sứ ở Kabul, để chứng tỏ ngay trên phố phường về tư tưởng cấp tiến của mình. Bây giờ thì nó sẽ là lá cờ của Taliban.
Cờ của Taliban cũng sẽ bay phấp phới trên các sân vận động bóng đá, nơi mà trước đây người ta bắt buộc phải tham dự để xem ném đá (tử hình).
Nhưng nó sẽ không dừng lại ở đó. Lần này, chủ yếu sẽ là từ Bắc Kinh, chứ không phải là Moscow, sẽ châm ngòi và truyền bá ngọn lửa được thiết kế để đốt cháy các nền dân chủ và mở rộng quyền bá chủ của nó. Một số kết quả có thể xảy ra:
+ Chúng ta có thể đoán trước được rằng Trung Quốc sẽ bắt đầu nói với các nhà lãnh đạo và các đối tác liên quan trên toàn cầu rằng, Mỹ thiếu ý chí – hoặc thậm chí là khả năng – để thách thức Bắc Kinh, ngoài lối biểu cảm nhíu mày rồi nói “quan ngại nghiêm trọng”. Chiến tranh chính trị đang được tăng cường của ĐCSTQ trên toàn thế giới có thể sẽ bao gồm việc thổi phồng lên rằng người Mỹ không đáng tin cậy – và thậm chí không thể đánh bại 75.000 quân Taliban, vậy làm sao họ có thể chống chọi với gần 3 triệu quân nhân Trung Quốc được huấn luyện và có vũ trang.
+ Ở Đông Nam Á, đồ rằng Trung Quốc sẽ tăng cường áp lực đối với Đài Loan – và có thể cả việc chiếm lãnh thổ của Malaysia và gia tăng bắt nạt Philippines, trong khi cả gan không sợ người Mỹ sẽ làm điều gì đó hoặc ra cái vẻ sẽ làm mà chẳng dám làm gì.
+ ASEAN đang dao động – chỉ cần lắng nghe Thủ tướng Singapore nói đủ thứ, ngoại trừ điều ông cho rằng tương lai thuộc về Trung Quốc. Và đó là trước khi Kabul thất thủ.
+ Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLAN) có thể sẽ tiến hành và hoàn thành căn cứ hải quân mà lực lượng này đang xây dựng ở Campuchia (nhưng họ phủ nhận chuyện này).
+ Nhật Bản sẽ cảm nhận được sức nóng ở Biển Hoa Đông. Đoán đợi khởi đầu sẽ là một cuộc tấn công vào hệ thống phòng thủ xung quanh Quần đảo Senkaku. PLAN sẽ vây lấn và cảnh cáo người Nhật. Và có thể sẽ có “những khoản phí quản lý” đối với tàu bè Nhật Bản khi quá cảnh Biển Đông.
+ Ngờ rằng CHND Trung Hoa sẽ thách thức trực tiếp các lực lượng Hoa Kỳ ở Biển Đông và các khu vực lân cận. Cho đến nay, người Trung Quốc chỉ lấp lửng và phàn nàn về sự hiện diện của hải quân Hoa Kỳ. Dự phóng sẽ có hành động quấy phá cản trở và ra tối hậu thư.
+ Đừng ngạc nhiên khi thấy các căn cứ của Trung Quốc được thiết lập ở Trung và Nam Mỹ.
+ Ở châu Phi, Trung Quốc sẽ dốc toàn lực và cuối cùng cắt giảm một số thỏa thuận xây dựng tại các cảng Bờ Tây và Bờ Đông.
+ Ở Nam Thái Bình Dương, chiến tranh chính trị sẽ bùng phát mạnh mẽ và PLAN sẽ có mặt ở nhiều nơi hơn, thường xuyên hơn và với số lượng lớn hơn – và có lẽ đảm bảo an toàn cho những cảng mà họ đã cố gắng rất nhiều để có được.
+ Bắc Kinh cũng sẽ tiếp tục tăng tốc xây dựng vũ khí hạt nhân – như đã thấy với các công trình hầm chứa tên lửa – nhằm vượt mặt và đe dọa người Mỹ cũng như tất cả các đối thủ trong khu vực.
+ Sẽ có nhiều hơn nữa sự hỗ trợ của Bắc Kinh đối với Venezuela và Cuba, và những kẻ buôn lậu ma túy, khi chúng gây bất ổn cho các nước láng giềng.
+ Bắc Kinh sẽ đưa các phương thức ủy nhiệm vào hoạt động: khuyến khích Pakistan cố gắng làm suy yếu Ấn Độ (bao gồm cả việc tái bố trí lực lượng khủng bố không còn “cần thiết” ở Afghanistan); có thể khuyến khích người Argentina để có động thái tấn công tiếp người Anh qua vấn đề quần đảo tranh chấp Falklands; đưa ra nhiều hỗ trợ công khai hơn cho Triều Tiên, và – ai biết được? – có thể có một gợi ý để Bình Nhưỡng gây ra một số rắc rối cho người Hàn Quốc, người Nhật Bản hoặc thậm chí người Mỹ.
+ Có thể CHND Trung Hoa sẽ tăng cường tấn công vào đồng đô la Mỹ để thay thế vai trò là đồng tiền dự trữ của thế giới và do đó loại bỏ đòn bẩy mạnh mẽ nhất còn lại của Mỹ để gây sức ép với Trung Quốc – cũng như rút ruột nền kinh tế Mỹ và khả năng tài trợ cho quân đội Mỹ.
Những quốc gia khác sẽ sử dụng sơ hở để có lợi cho họ – và cả bất lợi cho Hoa Kỳ.
Người Nga sẽ tăng cường áp lực lên các nước Baltics và Ukraine, đồng thời hăm dọa các nước châu Âu. Và họ sẽ hợp tác với người Trung Quốc, và ngược lại, để giữ chân người Mỹ.
Iran? Nó sẽ gây ra rắc rối ở Trung Đông vốn là khu vực từng thoát khỏi sự kiềm chế của nước này dưới thời Trump.
Và mong đợi sẽ được nghe nhiều điều hơn nữa từ chủ nghĩa khủng bố Hồi giáo ở Trung Đông và hơn thế nữa. Sự sụp đổ của Kabul là một động lực lớn cho các chiến binh thánh chiến trên toàn thế giới – vượt qua cả việc Donald Trump tiêu diệt ISIS.
Đối với các đối tác và đồng minh của Hoa Kỳ, liệu nước nào ở bất cứ đâu sẽ tin vào những lời hứa của Hoa Kỳ? Thay vào đó, trong trường hợp của Nhật Bản và có thể là Hàn Quốc và Đài Loan, họ sẽ phủi sạch bụi các bản thiết kế vũ khí hạt nhân (ý nói ba nước này sẽ trở lại kế hoạch phát triển vũ khí hạt nhân – ND). Ở những nơi khác, đặc biệt là những nước gần Trung Quốc, các chính phủ sẽ tìm cách tránh khiêu khích Trung Quốc và thậm chí ngả theo Bắc Kinh.
Chính quyền cánh tả ở Hàn Quốc sẽ kín đáo hài lòng, rằng mọi chuyện đã đúng về người Mỹ – nhưng cũng trở nên khó đối phó hơn. Tổng thống Moon Jae-in từng nói ông rất “phấn khích” khi nghe tin Mỹ thua ở Việt Nam. Bây giờ chắc hẳn ông ấy cũng vui mừng không kém.
Không ai biết chính xác điều gì sắp xảy ra, dù rằng có điều gì đó đang diễn ra. Nước Mỹ và những kẻ thù của thế giới tự do ngửi thấy mùi máu – hoặc cảm nhận được sự yếu kém – và sẽ thúc đẩy nó.
Phản ứng của Mỹ?
Người ta hy vọng nước Mỹ đã sẵn sàng. Nhưng chính quyền Biden đã không cho thấy nhiều sức mạnh hoặc năng lực. Và người Trung Quốc đang hành động như thể họ cảm thấy họ không hề bị đe dọa một chút nào.
Họ tuyên bố rằng họ đã dễ dàng hạ gục (mop the floor) Trợ lý Ngoại trưởng Wendy Sherman và quở mắng (lambaste) Antony Blinken và Jake Sullivan (và Kurt Campbell) ở Alaska. Giờ thì nó sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn thôi.
Đặc biệt, một điểm khác biệt lớn so với thời hậu Việt Nam, là giới tài chính và kinh doanh Mỹ sẽ tài trợ cho các hoạt động ở nước ngoài và xây dựng quân đội của CHND Trung Hoa. Trước đây họ không bao giờ làm điều đó cho người Nga.
Vì vậy, liệu giai cấp thống trị trong quân đội Hoa Kỳ có đảm bảo đối phó được tình hình hiện tại hay không?
Hoa Kỳ vừa mất hai lực lượng dự phòng lớn cuối cùng trong khu vực – mặc dù có sức mạnh không quân áp đảo, nhiều binh lính xuất sắc và sự hỗ trợ không giới hạn từ công chúng và ngân khố.
Và họ được cả một thế hệ sĩ quan lãnh đạo, những người đã thiết kế các chiến dịch hợp đồng tác chiến mà không bị kiềm chế bởi sự can thiệp của dân thường (họ không thể “đâm sau lưng” bằng những lời đổ lỗi vô nghĩa), và sau đó trang trí cho mình bằng các giải thưởng chiến dịch và cuống huân chương.
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân hiện nay, Tướng Milley, tỏ ra quan tâm nhiều đến việc hiểu “Cơn thịnh nộ da Trắng” hơn là việc đánh bại kẻ thù của Mỹ.
Đối với hải quân, ngày nay Nimitz (cựu Tổng tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương), Burke (Tư lệnh hải quân Mỹ ở châu Âu và châu Phi), Spruance (một đô đốc hải quân Hoa Kỳ, từ Thế chiến 2) và Halsey (đô đốc Hoa Kỳ) là ai? Nếu họ tồn tại, chắc họ được giấu kỹ. Bộ trưởng Hải quân mới cho biết bốn ưu tiên hàng đầu của ông là: Trung Quốc, khí hậu, văn hóa và Covid. Ông ấy đã đúng ở ưu tiên thứ nhất, nhưng ba lĩnh vực còn lại không liên quan gì đến việc đánh bại Trung Quốc hay bất kỳ ai khác.
Và đó là những người sẽ đối đầu với kẻ thù của nước Mỹ, những người luôn tràn đầy tự tin và động lực?
Tuy nhiên, Trung Quốc, Nga và các đối thủ khác có thể tính đến chuyện nếu họ chờ đợi thêm một thời gian thì mọi việc sẽ trở nên dễ dàng hơn, khi Chính quyền Biden phá dỡ hết – dù cố ý hay cách khác – các biện pháp phòng thủ của Mỹ, làm suy yếu tiền tệ và khiến người Mỹ chống lại người Mỹ.
Đây là những thời điểm nguy hiểm, và tốt hơn là nước Mỹ nên thức tỉnh nhanh chóng. Chúng ta sẽ trả giá cho những gì đã xảy ra ở Afghanistan.
Chúng ta đã thấy điều này từ trước đây rồi.
Liên quan:
- 2701. Kabul, Sài Gòn và Iran – tất cả đều cùng là cuộc khủng hoảng con tin của Mỹ
- 2704. Mỹ bỏ rơi đồng minh Afghanistan: uy tín lung lay, làm Đài Loan lo sợ
- 2705. Bây giờ là thời điểm để Biden xoay trục chính sách đối ngoại của mình và chống lại những kẻ thù
- 2707. Bài phát biểu của Tổng thống Biden khiến nước Mỹ xấu hổ
- 2706. Tuyên bố kiểu ‘phủi tay’ của Biden với Afghanistan “là một trong những điều đáng xấu hổ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ”: Truyền thông cánh tả và cánh hữu đoàn kết lên án ‘sự rút lui hỗn loạn’ của Mỹ và ‘sự phản bội’ đối với người dân Afghanistan
